10 روش بهینه سازی مصرف سوخت خودرو

1-شیوه درست رانندگی و حرکت خودروها:

اولین روش بهینه سازی مصرف سوخت خودرو بالا و پایین رفتن دور موتور و یا حرکت با دنده­های پایین امّا دور موتور بالا می­تواند منجر به افزایش مصرف سوخت، افزایش آلودگی­های صوتی و هوا، بالا رفتن استهلاک و یا آسیب قطعات موتوری شود پس با دور موتور مناسب رانندگی کنیم.

• نکته: بهتـرین دور موتـور برای خودرو­هـای بنزینی در دنده­هـای مختلف با سرعـت ثابـت rpm 3000 – 2000 یا دور در دقیقه بوده، به­ طوری که حداکثر سرعت خودرو در آخرین دنده (دنده 5) بین 100 تا ^km/_hr 120 می­باشد. در چنین شرایطی کمترین میزان مصرف سوخت، کمترین آلودگی هوا و بیشترین کار مفید موتور به دست خواهد آمد.

• نکته: رانندگی با دورهای بالاتر از rpm 4000 مصرف سوخت را تا 40٪ افزایش می­دهد.

• نکته: بهترین دور موتور برای تعویض دندة سنگین­ به سبک­ rpm 3500-3000 است.

• نکته: در دورهای کمتر از rpm 2000 در دنده­هاي (3، 4 و 5) احتیاج به دنده معکوس می­باشد.

2-تنظیم موتور خودرو:

در خودروهای قدیمی یا کاربراتوری چون نحوة عملکرد قطعات به صورت مکانیکی می­باشد، به سرعت تنظیم موتور از حالت نرمال خارج می­شود و نحوة عملکرد موتور به شرایط جوّی بستگی دارد، امّا در خودروهای جدید اکثر قطعات یا کنترلر­ها به صورت الکتریکی می­باشد و مصرف سوخت و یا عملکرد قطعات به دقّت کنترل می­شود، به گونه­ای که در اکثر موارد تنها دلیل تنظیم نبودن موتور می­تواند خرابی یکی از سنسورها و یا عملگرها باشد. هدف کلّی از تنظیم بودن موتور خودرو این است که حداکثر کار مفید موتور به دست آید و در عین حال کمترین آلودگی را برای محیط زیست به همراه داشته باشد.

3-استفاده از تهویه مطبوع (کولر)، سایر تجهیزات جانبی برقی و گرمایشی خودرو:

سومین روش بهینه سازی مصرف سوخت خودرو بستگی به استفاده از تهویه مطبوع (کولر)، سایر تجهیزات جانبی برقی و گرمایشی خودرو دارد.

بخشی از توان موتور جهت تأمین جریان الکتریسته یا به حرکت در آوردن مصرف­کننده­های خودرو صرف می­شود. از جمله می­توان کولر خودرو، پروژکتورهای جلو، اِلمنت گرمکن شیشه عقب و… را نام برد که جریان الکتریکی بیشتری را جهت فعّالیت نیاز دارند در نتیجه برای جبران جریان الکتریکی صرف شده تزریق سوخت به داخل سیلندر افزایش یابد که این امر موجب افزایش مصرف سوخت، بیشتر شدن آلودگی هوا و اِستهلاک خودرو می­شود.

4-تغییر ناگهانی سرعت خودرو:

سرعت خودرو چه به طور ناگهانی افزایش یا کاهش پیدا کند و یا تعداد دفعات استفاده از ترمز و کلاچ افزایش یابد مصرف سوخت را افزایش خواهد داد.

5-بالا بودن شیشه­ های خودرو در سرعت­های بالا:

در سرعت­های بالا حتّی ­المقدور شیشه ­ها را پایین نکشیم، زیرا بادی که وارد اتاق خودرو می­شود مانند یک نیروی مقاوم در برابر حرکت کردن خودرو می­باشد. پس با بالا کشیدن شیشه­ ها دیگر این نیروی مقاوم را در برابر حرکت خودرو نداریم.

• نکته: برای بهینه شدن مصرف سوخت در سرعت­های بالاتر از ^km/_hr 100 شیشه­ ها بالا باشد.

6-تنظیم باد تایرها و لاستیک­ سایی آن:

همیشه میزان باد تایرها از طرف شرکت سازندة خودرو به مصرف کننده اعلام می­گردد. به طور مثال اگر خودروی پراید را فرض کنیم، با باز کردن درب سمت راننده یا شاگرد برچسبی بر روی بدنه خودرو مشاهده می­گردد که میزان باد تایرهای عقب و جلو مشخّص شده است. اگر در خودروی پژو 206 درب سمت راننده را باز کنیم مشابه همان برچسب مشاهده می­گردد، امّا برای خودروهایی مثل سمند، پارس، 405، روآ و… با باز کردن درب صندوق عقب برچسبی را در زیر این درب مشاهده می­کنیم. معمولاً شرکت­های خودرو­سازی این­گونه اطّلاعات را در مورد فشار باد تایر با واحدهای bar یا psi نمایش می­دهند، که می­توان به­راحتی با فشارسنج باد آن را کنترل و تنظیم نمود.

به طور مثال در خودروی پراید میزان باد تایر bar 2 معرّفی شده و برای تبـدیل آن به چیزی که سرویـس­کاران می­گویند این­گونه عمل می­کنیم:           psi 29 = 14.5 × bar 2

بهترین حالت سطح تماس تایر با زمین زمانی است که میزان بادی را که شرکت خودروساز عنوان کرده را رعایت کنیم و همان میزان باد را وارد تایر کنیم. امّا گاهی پیش می­آید که باد داخل تایر همانند شکل، کم بوده و گاهـی بـاد داخـل تایـر زیـاد است.

معایب تایر کم باد:

• افزایش مصرف سوخت.
• افزایش آلودگی محیط زیست.
• لاستیک­سایی در طرفین تایر به صورت حلقه­ای.
• سفت شدن فرمان خودرو.
• کشیده شدن خودرو در جادّه به یک سمت.
• جیغ کشیدن تایر.
• کاهش سرعت خودرو.
• خطر پاره شدن تایر.
• پیدایش فرسودگی پیش از موعد در تایر.
• گرم شدن غیر طبیعی تایر.

معایب تایر پُر باد:

• لاستیک­سایی در وسط تایر.
• افزایش فرمان­پذیری خودرو.
• سُر خوردن خودرو در ترمزهای ناگهانی.
• انتقال ضربات و ارتعاشات جادّه به داخل اتاق خودرو.

• نکته: بیشترین بازده یک تایر بین سرعت­های 80 تا ^km/_hr 110 می­باشد.

• نکته: در سرعت­های بالاتر از ^km/_hr 140 از عمر تایر تا 40% کاسته می­شود.
• نکته: میزان فشار باد تایر را حتّی­ المقدور هفته­ای یک­بار به شرط سرد بودن تاير باید بازدید نمود.
• نکته: کم بودن باد تایرها از موارد نقص فنّی محسوب نمی­شود. (نقص فنّی به مواردی گفته می­شود که در مراکز مکانیزه معاینه فنّی به عنوان ایراد شناخته می­شود.)
• نکته: جهت جلوگیری از سُر خوردن تایرها در هنگام لغزنده بودن جادّه­ ها می­توان باد آن­ها را تا50_٪ کاهش داد.
• نکته: آج یک تایر نو در حدود 10 میلی­متر بوده و چنانچه 1.5 میلی­متر از آج آن باقی بماند، دیگر مجاز به استفاده از آن تایر نیستیم.

• نکته: اگر ساییدگی تایر به صورت نامتوازن از یک­طرف باشد ایراد از زوایای چرخ، جلوبندی خودرو و یا سیستم فرمان می­باشد که در اوّلین فرصت باید خودرو را به تعمیرگاه مجاز انتقال داد.

ایجاد ضربه از طرف ناهمواری­ها و یا تصادفات باعث جابه­جایی سیستم تعلیق جلو یا عقب خودرو و یا از بین رفتن زوایای چرخ می­شود که همین موضوع باعث ساییده شدن نامتوازن یا یک­طرفه تایر گردیده که با همان نام لاستیک­ سایی شناخته می­شود.

• نکته: برای آن­که بتوان از تمام ظرفیت یک تایر استفاده کرد تا بازده و عمر آن افزایش یابد و نیز اصطکاک لازم بین تایر و زمین برقرار شود هر km 10000 یا هر 6 ماه، جای تایرها را با توجّه به دستورالعمل شرکت سازندة خودرو با یک­دیگر تعویض می­کنیم.
• نکته: میانگین عمر تایرها از تاریخ تولید­ ۵ سال یا معادل km 100000 می­باشد.
• نکته: اگر از تاریخ تولید تایر بیش از 3 سال گذشته باشد، بهتر است آن تایر خریداری نشود.

اگر یک تایر نو و یک تایر انباری را در اختیار داشته باشیم و بخواهیم تشخیص دهیم که کدام نو و کدام انباری است، به هیچ عنوان از روی شکل ظاهری نمی­توان تشخیص داد. تنها راه تشخیص این است که بتوانیم تـاریخ تولیـد حـک شـده روی تایـر را بخوانیـم.

تاریخ تولید تایر با اعداد 4 رقمی مشخّص می­شوند. به طور مثال اگر روی تایری عدد 4614 نوشته شده باشد باید به این صورت خوانده شود. 2 رقم اول سمت چپ معرّف هفتة ساخت و ۲ رقم سمت راست معرّف سال ساخت است. یعنی در هفتة 46 سال 2014 این تایر ساخته شده است سپس با تاریخی که در آن هستیم مقایسه کرده تا ببینیم از عمر مفید تایر چقدر گذشته است

• نکته: در صورت ترکیدن تایر اتومبیل در هنگام رانندگی، باید فرمان را محکم گرفته، پا را از روی پدال گاز برداشته و اجازه دهیم خودرو به آرامی متوقّف شود.

• نکته: تایرهای یخ شکن آلودگی هوا را ۵ تا ۶ برابر افزایش می­دهند.

تایرهایي که آج­های دُرشتی دارند منجر به پراکنده شدن گرد و غبار بیشتری در فضا می­شوند و دودی که از اگزوز خودروها خارج می­شود با این گرد و غبارها ترکیب شده و مواد سمّی را تولید می­کنند که برای سلامت انسان مضر است. تایرهای یخ­شکن­ از جمله تایرهایی هستند که آج درشتی دارند، بنابراین از این تایرها در فصول گرم و یا جاهایی که گرد و غبار بیشتری دارند نباید استفاده شود. لازم به ذکر است که در این صورت علاوه بر آلودگی هوا، صدمه­های شدیدی به اتاق و سیستم تعلیق خودرو وارد می­کند.

• نکته: استفاده از یک تایر پهن باعث افزایش مصرف سوخت می­گردد.
• نکته: استفاده از یک تایر با قطر بزرگ­تر باعث زیاد شدن سرعت حقیقی خودرو می­گردد، طوری که نمایشگر عددی کمتر از عدد واقعی را نمایش می­دهد.

در اکثر مواقع پنچر شدن باعث کاهش فشار هواي داخل تايرها شده و آنها را از رينگ جدا مي­کند. سایر موارد جدا شدن تایر از رینگ را می­توان: ترمزهاي شديد، رانندگي در هواي گرم، رانندگي با سرعت­هاي بالا، شروع به حرکت با شتاب زياد و رانندگي در راه­هاي با شرايط بد و سخت دانست.

باید توجه داشت قبل از آن که تایر کاملاً ساییده و سطح آن صاف شود، یا رویه آن ترک بردارد باید آن را تعویض نماییم. همواره با کنترل فشار هواي داخل تایر­ها، بالانس کردن تایر­ها و ميزان کردن فرمان مي­توان عمر تایر­ها را افزايش داده و از پنچر شدن آنها جلوگيري کرد.

قبل از خريد تایر به موارد زير توجه کنید:

1- کيفيّت و ظاهر هر چهار تایر بايد مانند هم باشد.

2- ابعاد تایر­ها بايد متناسب با رينگ چرخ­ها باشد.

3- تایر­ها نبايد در هنگام دور زدن خودرو يا عبور از موانع و نيز در هنگام اِعمال بار با بدنه یا قسمت­هاي اطراف خودرو (گلگير) تماس پيدا نمايد.

7-هفتمین روش بهینه سازی مصرف سوخت خودرو اضافه نمودن وزن خوردو و یا قرار دادن بار روی باربند:

اگر به هر نحو به وزن خودرو اضافه شود و یا بار روی باربند خودرو قرار گیرد، مصرف سوخت خودرو افزایش می­یابد.

• نكته: نصب باربند مصرف سوخت خودرو را تا 10% بالا برده و در صورت قرار دادن بار بر روی باربندهای نرده­ای مصرف سوخت تا 30_٪ افزایش خواهد یافت.

• نکته: به ازاء هر kg 45 حمل بار در خودرو معادل 1% مصرف سوخت بیشتر می­شود.

8-انتخاب زمان و مسیر مناسب برای حرکت خودروها:

با توجّه به اوج ترافیک در کلان شهرها در ساعت­های خاصّی از روز برای استفاده از خـودرو به طـور دقیق برنامـه ­ریزی نموده یـا در زمان اوج ترافیـک بـرای استفاده از خودرو اجتناب نماییم. می­توان با همزمان کردن فعّالیت­های هم مسیر و یا انتخاب مسیرهایی که خودرو در زمان طی آن نیاز به توقّف کمتری دارد (مانند بزرگراه­ها) استفاده کنیم.

9-جایگزین کردن روش­های دیگر حمل و نقل به جای استفاده از خودروی شخصی:

از وسائط حمل و نقل عمومی و یا از وسایل ارتباطی نظیر تلفن، اینترنت، فکس و… استفاده کنیم. اگر در چند مکان نزدیک کارهای مختلفی داریم ابتدا خودرو را در نزدیکی یکی از مکان­ها پارک نموده و پیاده به مکان­های مورد نظر دیگر برویم.

10-آخرین روش بهینه سازی مصرف سوخت خودرو استفاده از روغن موتور استاندارد به جای روغن متفرّقه در خودرو:

لزوم استفاده از روغن موتور در واقع کاهش استهلاک قطعات مکانیکی می­باشد. البته وظایف دیگری نیز بر عهدة روغن موتور می­باشد مانند: جذب گرما، خاصیت پاک­کنندگی قطعات مکانیکی، کارکرد در دماهای متفاوت، پایداری مناسب در برابر اکسید شدن، کمک به بهتر استارت زدن در حالت سرد بودن موتور یا کف نکردن روغن و…

ذهنیت اکثر مردم در مورد روغن موتور مرغوب این چنین است:

روغن موتوری خوب است که غلیظ و چرب باشد.

هنگام کار در موتور دیرتر سیاه شده یا اصلاً سیاه نشود.

رنگ آن در موتور قبل از کارکرد، روشن یا عسلی باشد.

بعد از km1000 کارکرد باید آن را تعویض کرد و اگر چنین روغنی موجود باشد برای هر موتوری مناسب است امّا نظر کارشناسان این­گونه نیست.

نکته: روغن موتور هر چه زودتر سیاه شود بهتر است، زیرا کربن­ها و رسوبات موتور را به خود جذب کرده و قطعات مکانیکی را تمیز نگه می­دارد.